گوست رایتر یا سایه نویس فردی است که بدون دریافت هیچ‌گونه اعتبار معنوی یا حقوقی به کار تالیف یا ترجمه می‌پردازد و در ازای آن پول دریافت می‌کند؛ به عبارتی دیگر، به نام فردی دیگر آثار او به ثبت می‌رسد. برای مثال سایه نویس می‌تواند به عنوان یک فریلنسر برای نوشتن وبلاگ یک شرکت بازاریابی استخدام شود یا به جای فردی دیگر کتاب بنویسد یا ترجمه کند.
معمولاً در انجام پروژه‌ها اشاره‌ای به سایه نویس نمی‌شود اما برخی اوقات نویسنده‌ها برای قدردانی از تلاش سایه نویس، به او به عنوان دستیار پژوهش یا کمک نویسنده اشاره می‌کنند.
پروژه‌های سایه نویسان می‌توانند گستره‌ای از متون و یا موارد زیر باشند:
روزنامه‌نگاری – مقالات مجله – زندگی‌نامه – نثر ادبی – انواع ترجمه – سخنرانی – آهنگ – فیلمنامه – وبلاگ – خاطره‌نویسی – رمان – کتاب‌های مصور – متون مذهبی – مقاله‌های علمی و پزشکی
مراحل سایه نویسی چیست؟
- گفت‌وگو با سفارش دهنده
مهم‌ترین مرحله سایه نویسی درک موضوعی است که می‌خواهید درباره آن بنویسید. به‌عنوان یک سایه نویس موضوعات مختلفی هستند که شما با آنها سروکار دارید. از مقاله و داستان گرفته تا نوشتن کتاب به‌جای افراد مطرح. به همین دلیل است که مشورت با فردی که شما را به‌عنوان سایه نویس استخدام کرده است قبل از شروع کار، اهمیت بسزایی دارد.
- درک منظور «نویسنده»
گفت‌وگو با سفارش‌دهنده در درک مقصود و منظور وی به سایه نویس کمک می‌کند. در سایه نویسی گاه فرد از دید خود و در مواردی دیگر از منظر سفارش‌دهنده دست به نوشتن می‌زند. اینجاست که فرد سایه نویس مهارت خود را در حفظ لحن و سبک متن نشان می‌دهد.
- یافتن موضوع
آشنایی با سفارش‌دهنده در ابتدای پروژه به سایه نویس فرصت این را می‌دهد تا با ایده‌های جالب و بدون فیلتر او آشنا شود. به‌عنوان یک سایه نویس این وظیفه شماست که موضوع و روایت را مورد بررسی قرار داده و سپس اثر را خلق کنید.
- اهمیت انعطاف‌پذیری
با وجود اهمیت بالای گفت‌وگو با سفارش‌دهنده، انعطاف‌پذیری و سازگار بودن نیز اهمیت بسزایی دارند. افرادی که از سایه نویسان استفاده می‌کنند، معمولاً افرادی پرمشغله هستند. پس اگر امکان ملاقات حضوری وجود نداشت، از آنها بخواهید تا با ضبط صدا یا با نوشتن یادداشت با شما در ارتباط باشند.
آیا سایه نویسی اخلاقی است؟
اگر شما هم نگران اخلاقی بودن استفاده از سایه نویس‌ها هستید با مثالی نگرانی شما را برطرف می‌کنیم. تصور کنید فردی کتاب شما را خریده است و بر این باور است که شما کل کتاب را نوشته‌اید بدون اینکه بداند در واقع کتاب توسط یک سایه نویس نوشته شده است. آیا به این معناست که شما خواننده را گول زده‌اید؟ پاسخ این سؤال به دو اصل بستگی دارد:
بیایید با مثالی واضح این موضوع را بررسی کنیم. فرض کنیم یک جنگلبان قصد دارد کتاب راهنمای طبیعت‌گردی منتشر کند؛ اما در سازمان‌دهی به افکار خود دچار مشکل شده است. برای رفع این مشکل با یک سایه نویس ماهر ارتباط برقرار می‌کند. در این صورت نویسنده یا همان جنگلبان تجربه‌های خود را با دیگران به اشتراک می‌گذارد؛ تجربه‌هایی که فرد سایه نویس از آنها برخوردار نیست اما می‌تواند آنها را به خواننده منتقل کند. اگر انتقال تجربه‌ها برای خواننده مفید بوده باشد، هزینه‌ای که برای خرید کتاب صرف کرده‌اند هدر نرفته است.
چند نمونه استفاده از سایه نویسی
- کتاب کنت مونت کریستو
اثری از الکساندر دوما که یکی از مشهورترین آثار کلاسیک جهان است در واقع از سایه نویسی برای نوشتن آن استفاده شده است. تخمین زده شده که تقریباً نصف این کتاب توسط تاریخ‌شناس و نویسنده‌ای به نام آگوست ماکت نوشته شده است.
- سریال نانسی درو
سریال محبوب و رمزآلودی که در سال ۱۹۳۰ اتفاق افتاده است، در واقع توسط چند سایه نویس نوشته شده است. روش کار به این صورت است که چند نویسنده استخدام می‌شوند تا یک مجموعه کتاب با نام مشابه بنویسند.
- جیمز پترسون
چطور می‌شود که یک نویسنده بیش از ۲۰۰ کتاب در ۲۶ سال منتشر می‌کند؟ با استفاده از سایه نویسان. پترسون نویسنده‌ای با شهرت جهانی است که رمان‌هایی با موضوعات اکشن و عاشقانه می‌نویسد. وی نوشتن مشترکانه خود را از سال ۲۰۰۱ آغاز کرده و این موضوع را از عموم پنهان نکرده است.
- کتاب در جستجوی خوشبختی
کریس گاردنر این زندگی‌نامه را در سال ۲۰۰۶ با کمک نویسنده‌ای به نام کوئینسی تروپ نوشت. تروپ اولین شاعر برجسته در کالیفرنیا بود؛ او همچنین استاد ادبیات در دانشگاه کالیفرنیا هم بوده است.
- هفت عادت افراد بانفوذ
این کتاب یکی از محبوب‌ترین منابع برای کسب‌وکار و رشد فردی است که توسط سایه نویسی به نام کن شلتون نوشته شده است. این کتاب در سال ۱۹۸۹ منتشر شده است که درباره مجموعه‌ای از اصول رسیدن به کمال، شأن آدمی و عدالت در زندگی روزمره صحبت می‌کند که از زبان نویسنده اصلی استفان کاوی گفته می‌شود. شلتون خود نیز کتاب هایی در زمینه رهبری نوشته است.
سایه نویسی به‌عنوان یک شغل
سایه نویس تقلیدکننده ماهری است که توانایی ترکیب ایده‌ها، لحن و کلمات خود را با گفته‌های نویسنده دارد. برای افرادی که چنین مهارت خاصی را دارا هستند، سایه نویسی می‌تواند شغل سودمندی باشد.
مانند هر شغل دیگری، سایه نویسی زمان‌بر است و نیاز به تمرین و پشتکار دارد. پس از کمی تلاش، می‌توانید در ازای دریافت پروژه پول خوبی بدست بیاورید. علاوه بر آن شما شانس آشنایی با افراد مختلف و داستان های خلاقانه و جالب را خواهید داشت.
شما می‌توانید با کسب مهارت کافی در سایه نویسی درآمد بسیار بالایی داشته باشید چرا که سایه نویسانِ بااستعداد ارزان نیستند. دستمزد سایه نویسان باتوجه‌به شرایط کاری آنها متفاوت است. اگر به طور مستقیم با انتشارات همکاری کنید دستمزد بالاتری نسبت به فریلنسری خواهید داشت.
معمولاً سایه نویسان مستقل با متن های کوتاه‌تر سروکار دارند و در ازای آن پول کمتری دریافت می‌کنند. اما به طور کل یک سایه نویس باتجربه درآمد قابل‌توجهی خواهد داشت
چگونه به‌عنوان سایه نویس استخدام شویم؟
روش‌های مختلفی برای وارد شدن به عرصۀ سایه نویسی وجود دارند. مسلماً ضروری است که بدانید قصد نوشتن چه سبک نوشته‌ای را برای شروع کار دارید. اولین قدم برای شروع هر شغل مرتبط با نویسندگی، داشتن پورتفولیو یا همان نمونه کار دربارهٔ متون یا وبلاگ های نوشته شده توسط شما است.
برای شروع می‌توانید با استفاده از سایت‌های فریلنسری، ناشران و یا حتی به‌صورت مستقل کار کنید.
تفاوت کپی‌رایتر با سایه نویس
قابل‌درک است که تعداد زیادی از افراد، کپی‌رایتینگ را با سایه نویسی اشتباه بگیرند. نکته مشترک این دو حرفه آن است که هیچ‌کدام از این دو در ازای کار خود اعتباری دریافت نمی‌کنند.
اما تفاوت کپی رایتینگ با سایه نویسی در سبک و حوزهٔ انجام پروژه هاست. معمولا کپی رایتر ها به قصد بازاریابی موثرتر، بر نوشته های محصولات و تبلیغات تمرکز می‌کند. درحالی که سایه نویسان روایت ها را به طور تخیلی یا بر اساس واقعیت بازگو می‌کنند.
نکات مثبت استفاده از سایه نویس
- صرفه‌جویی در زمان
یکی از فواید اصلی استفاده از سایه نویس، صرفه‌جویی در زمان شما است. یک نویسندهٔ معمولی به ۱۰۰۰ الی ۲۰۰۰ ساعت نیاز دارد تا کتابی را بنویسد. سایه نویس می‌توانند این زمان را تا ۱۰۰ برابر کاهش دهند.
- دیگری نیازی به یادگیری برای نوشتن یک کتاب ندارید
یکی از دلایلی که نوشتن کتاب زمان زیادی می‌برد که فرایند بسیار پیچیده نوشتن کتاب است و به‌سختی می‌توان آن را یاد گرفت. ساختار کتاب از هر نوع نوشتهٔ دیگری متفاوت‌تر است که باعث دشواری در نوشتن آن می‌شود.
- کتاب شما تکمیل می‌شود
این یک حقیقت است که بیشتر افرادی که اقدام به نوشتن کتاب می‌کنند آن را تمام نمی‌کنند. با نوشتن کتاب توسط سایه نویس شما اطمینان حاصل می‌کنید که کتابتان به پایان می‌رسد.
- شما می‌توانید نویسنده کتابی باشید که در آن تخصص ندارید
یک سایه نویس خوب می‌تواند کاملاً متکی بر دانش نویسنده باشد؛ اما اگر نویسنده تسلط کامل بر آن موضوع را نداشت، سایه نویس توانایی همراهی او را دارد. یک سایه نویس ماهر می‌تواند وقفه‌های خالی را پر کند و مطمئن شود که کمبود آگاهی نویسنده توسط خواننده حس نشود.
